سامانه پژوهشی – کشاورزی بررسی وضعیت آلودگی باغات پسته به نماتد مولد غده ریشه

واحد دامغان

 

دانشکده کشاورزی

 

پایان نامه بیماری شناسی گیاهی(M.Sc)

 

موضوع:

 

بررسی وضعیت آلودگی باغات پسته به نماتد مولد غده ریشه و تعیین گونه غالب ,شدت آلودگی و پراکنش آن در شهرستان سبزوار

 

استاد راهنما:

 

دکتر علی اسکندری

 

 استاد مشاور:

 

مهندس امیر ریوندی

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
به منظور تعیین دلایل ضعف و پژمردگی و کاهش رشد و زردی درختان پسته در سال‌های اخیر در باغات پسته شهرستان سبزوار، طی ماه‌های فروردین و تیر ۱۳۹۰ ، ۴۰ نمونه از ریشه‌ها و خاک اطراف آن به طور تصادفی، از سراسر مناطق پسته‌خیز این شهرستان، جمع‌ آوری شد.
برای اثبات بیماری‌زایی و تکثیر نماتد، توده‌های تخم را از روی گره‌های ریشه آلوده به نماتد، جدا کرده و سپس رقم حساس گوجه‌فرنگی (رقم رد کلود) را با یک کیسه تخم، آلوده نموده و بعد از حدود ۲ ماه، ماده بالغ از داخل گره‌های ایجاد شده روی ریشه‌ها، لاروهای سن دوم آن‌ ها از داخل توده تخم و نرها ازخاک، جدا گردید.
از انتهای بدن ماده بالغ (Perineal Pattern) برشی تهیه شد. بعد از تهیه اسلاید از برش‌های انتهای بدن ماده‌های بالغ، لاروسن دوم و نرها، اسلایدها با بهره گرفتن از کلید شناسایی Jepson 1987، از نظر خصوصیات مرفولوژیکی و مرفومتریکی مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به مشخصات مرفولوژیک و مرفومتریک آن‌ ها، گونه شناسایی شده در تمام نمونه‌های آلوده، Meloidogyne javanica بود که گونه غالب نماتد ریشه باغات پسته شهرستان سبزوار به شمار می‌رود.نقشه پراکنش و شدت آلودگی براساس نقاط جغرافیایی ثبت شده(GIS) نیز تهیه گردید.
مقدمه
پسته (Pistacia vera L.) متعلق به تیره سماق (Anacardiaceae) است. جنس Pistacia دارای ۱۱ گونه است که همگی آن‌ ها از خود تربانتین یا سقز ترشح می‌کنند. گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه هستند (پناهی و همکاران، ۱۳۸۱).
سرزمین ایران قرن‌ها بدون رقیب عمده‌ترین تولیدکننده پسته جهان بوده است ولی در حال حاضر کشورهای دیگری در زمینه تولید و تجارت پسته به رقابت با ایران پرداخته‌اند (ابریشمی، ۱۳۷۳).
تولید پسته در ایران یکی از منابع مهم ایجاد درآمد برای باغداران پسته و اقتصاد ملی محسوب می‌شود. در سال ۱۳۹۰ تقریباً ۳/۳درصد از ارزش صادرات غیرنفتی کشور را، صادرات پسته تشکیل می‌دهد که درآمد ارزی حاصل از آن سالانه حدود ۴ میلیارد دلار گزارش شده است (اتاق بازرگانی،۱۳۹۰).
تقریباً ۳۰ بیماری برای پسته در جهان گزارش شده است. خاک منشأ بیماری‌هایی مخصوصاً گموز، پژمردگی ورتسلیومی و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne است که بیماری در پسته ایجاد نموده و از بیماری‌های مهم پسته در جهان است (۱۹۹۱ ,.Ogawa et al).
نماتدهای انگل گیاهی یکی از عوامل بازدارنده رشد محصولات زراعی و باغی بوده و خسارت‌های ناشی از آن‌ ها بر محصولات اساسی و محصولات مهم اقتصادی به ترتیب بالغ بر ۷/۱۰% و ۱۴% بوده که این خسارات بالغ بر یکصد میلیارد دلار آمریکا در سال ۱۹۸۴ در جهان تخمین زده شده است (, ۱۹۸۷ Sasser and Freckman).
در ایران اولین‌بار نماتدهای مولد غده ریشه در باغات پسته از رفسنجان در سال ۱۳۴۵ توسط صامت شناسایی شده است (فریور مهین،۱۳۶۵).
نماتد مولد غده ریشه می تواند علاوه بر ایجاد بی‌نظمی در جذب و انتقال آب و مواد مغذی توسط گیاه، باعث ایجاد استرس در گیاهان نیز می‌شود. تلقیح نماتد مولد غده ریشه در بادمجان، بدون استرس رطوبتی، باعث ایجاد کلروز و کاهش سنتر رنگدانه‌ها می‌شود( et al., 2009 Shaukat).
علاوه بر این، اثرات متقابل دوپاتوژن قارچ عامل پژمردگی Fusarium oxysporum و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne incognita باعث می‌شود که خسارات وارده بر گیاه، بیشتر از مجموع خساراتی که هر یک از این عوامل بیماری‌زا جداگانه وارد می‌سازند، بوده است.
به عبارتی نماتد باعث شکسته شدن مقاومت گیاه به قارچ، عامل پژمردگی می‌شود (حسینی‌نژاد و واجد خان، ۱۳۷۹).
با توجه به اینکه استان خراسان رضوی و شهرستان سبزوار از تولیدکنندگان مهم پسته در ایران است و بتازگی در باغات پسته ضعف و خشکی در درختان مشاهده شده است، سعی در این است که به این حقیقت برسیم که آیا دلیل ضعف درختان پسته، نماتد مولد غده ریشه است و گونه غالب نماتد ریشه گرهی و شدت آلودگی و پراکنش گونه غالب در شهرستان سبزوار را تعیین نماییم.